Detaljer om håndskriftet

PDF
PDF

AM 727 II 4to

Tíðfordríf ; Íslandi, 1644

Tekstens sprog
islandsk

Indhold

1 (1r-22v)
Tíðfordríf
Forfatter

Jón Guðmundsson lærði

Rubrik

„Tíðfordríf eður lítið annálskver: Sitt af hverju til sýnis viljann að birta. Til samans teiknað af mér Jóni Guðmundssyni ætatis. 70. Anno dni 1644.“

Kolofon

„Jón kall Gudmu(n)dsson í Gagnstaðarhjáleigu á Útmannasveit í Fljótsdalshéraði. Endaði 1644, 8. maí. “

Bemærkning

Tileinkað Brynjólfi Sveinssyni biskupi.

Handritið fjallar um miðaldabókmenntir, um yfirnáttúrulegar verur, náttúruundur Íslands, steina og ýmislegt tengt hjátrú, ágrip úr landafræði miðalda, ásamt fleiru.

Að auki finnst nafn höfundar á blaði 16r.

Tekstklasse
Annaler ; Biskopper ; Litteratur ; Kundskabsfortællinger ; Kirker ; Digte ; Ordsprog ; Naturvidenskab ; Idiomer ; Riddersagaer ; Runer ; Historie ; Mineralogi ; Folkloristik ; Traditioner ; Lønskrifter
1.1 (1r-14r)
Ingen titel
Incipit

„Sannligum heiðursherra meistara Brynjólfi Sveinssyni biskupi að Skálholti …“

Explicit

„… eða nokkuð gamalt.“

Tekstklasse
Litteratur ; Kundskabsfortællinger ; Historie ; Mineralogi
1.2 (14r-15r)
Um nokkur forn orð og máltæki.
Rubrik

„Um nokkur forn orð og máltæki sem nú er öðruvís[i] kallað.“

Incipit

„Empur skal eg …“

Tekstklasse
Idiomer
1.3 (15r)
Málshættir.
Rubrik

„70 kortsmálshættir. Við böl er að berjast.“

Incipit

„Klén kortsmál kynnið bragar brjál …“

Tekstklasse
Ordsprog
1.4 (17v-19v)
Annálságrip.
Rubrik

„Lítill þáttur kirknaráns og ásókna í Englandi á dögum þeirra tveggja biskupa erki [sic.]“

Incipit

„Tveir [.]kilegir …“

Explicit

„… til Jórsalalands“

Tekstklasse
Annaler
1.5 (19v-21r)
Roðberts þáttur.
Rubrik

„Roðberts þáttur“

Incipit

„Roðbert lýsti því fyrir sínum kompánum …“

Explicit

„… heyra undir hans konungsdæmi.“

Tekstklasse
Riddersagaer
1.6 (21r-21v)
Af Qvintiano keisara
Rubrik

„Af Qvintiano keisara og hans spámönnum fjórum“

Incipit

„Qvintiano hét einn keisari í Róm …“

Explicit

„… En kærleikurinn [..] hvergi að hittast.“

Tekstklasse
Riddersagaer
1.7 (21v)
Um rúnir og launskrift
Incipit

„Meistari Perus hefur mestur fundist í bóklegum listum … “

Tekstklasse
Runer
1.8 (21v)
Finngálkn
Rubrik

„Finngálkn“

Incipit

„Ein historía segir finngálknadýr svo sköpuð … “

Bemærkning

Við hlið myndar af finngálkni er vísa sem byrjar svo Hvað sér þú meira maður …

Tekstklasse
Naturvidenskab ; Folkloristik
1.9 (22r)
Þulur og kvæði
Tekstklasse
Digte ; Rim
1.9.1 (22r)
Um fyrrur heimsins barna
Rubrik

„Þula um fyrrur og fjarskalæti heimsins barna“

Incipit

„[…] sækum [sic] mannanna dómum …“

Explicit

„… þygg eg hennar gumi.“

Tekstklasse
Rim
1.9.2 (22r)
Um frú Vild
Rubrik

„Önnur um frú Vild“

Incipit

„Frú vild alfréð holt gjör halda …“

Explicit

„… Heimurinn þykir þýður þá hann er dáblíður.“

Tekstklasse
Digte
1.9.3
Sjálfræða löndin
Incipit

„Sjálfræða löndin …“

Explicit

„… sá sanngjarni og vísi mun vorkenna.“

Tekstklasse
Digte
2 (22v)
Vísa Þorleifs Þórðarsonar, 40 mannsnöfn
Forfatter

Rubrik

„Vísa Þorleifs Þórðarsonar, 40 mannsnöfn“

Incipit

„Styr, Jón, Stíg …“

Explicit

„… Snjólf, Bárð, Hrólf, Varða.“

Tekstklasse
Digte
3 (22v)
Þegar Ólafur konungur Haraldsson og tröllkona ein kváðu vísur hvor á móti öðru.
Incipit

„Svo er sagt að herra Ólafur Haraldsson …“

Explicit

„… En þeir lofuðu Guð sem á skipinu voru.“

Tekstklasse
Digte ; Folkloristik

Fysisk Beskrivelse / Kodikologi

Materiale
Pappír.
Antal blade
22 blöð (191-205 mm x 142-158 mm).
Foliering

  • Blaðmerkt er 1-22 bæði með bleki og bláum lit.

Lægfordeling

Sex kver.

  • Kver I: blöð 1-4; 2 tvinn.
  • Kver II: blöð 5-9; 2 tvinn + 1 stakt blað.
  • Kver III: blöð 10-15; 3 tvinn.
  • Kver IV: blöð 16-17; 1 tvinn.
  • Kver V: blöð18-22; 2 tvinn + 1 stakt blað.

Layout

  • Leturflötur er 160-165 null x 130-135 null.
  • Línufjöldi er ca 33.

Tilstand

  • Það vantar ofan af blaði 3. Efri brún þess er óregluleg og blaðið er þar dekkra; ummerki lík og eftir eld.

Skrifttype

  • Hugsanlega er handritið skrifað með hendi Jóns Guðmundssonar lærða. Það er þó ekki öruggt (sjá um uppruna hér fyrir neðan).
  • Fljótaskrift en brotaskrift að hluta.

Udsmykning

  • Teikning af finngálkni á blaði 22r.

  • Fyrirsögn er rituð með rauðu bleki. Stafir í fyrirsögnum eru oftast með stærra og settara letri en letur meginmáls.

Tilføjelser

  • Vísa og saga á blaði 22v eru viðbætur.

Indbinding

Pappaband (213 null x 165 null x 8 null) frá 1960. Spjöld og kjölur eru klædd handunnum pappír.

Handritið liggur í öskju með AM 727 I 4to.

Í eldra bandi voru tréspjöld, sem nú eru í öskju með handritinu. Blöð sem lágu í bandinu eru í sérstakri öskju og skráð undir safnmarkinu AM 727 III 4to.

Historie og herkomst

Herkomst

Handritið er skrifað á Íslandi. Kålund taldi handritið vera eiginhandarrit Jóns Guðmundssonar, skrifað 1644, sbr. blað 1r, 16r og 22v( Katalog II 1894:154 ), en Stefán Karlsson telur Jón sjálfan ekki hafa skrifað handritið ( 1983:xciv-xcv ).

Erhvervelse

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 14. mars 1989.

Yderligere information

Katalogisering og registrering

VH skráði handritið 14. august 2009; lagfærði í januar 2011. DKÞ skráði handritið 4. nóvember 2003. Kålund gekk frá handritinu til skráningar 25. oktober 1888 (sjá Katalog II> , 154-155 (nr. 1825).

Bevaringshistorie

Viðgert og bundið í Kaupmannahöfn 1960.
Billeder

  • Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.
  • Svart-hvítar ljósmyndir á Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi, keyptar af Arne Mann Nielsen 1974.
  • Filma á Landsbókasafni Íslands-Háskólabókasafni (með ÍB 35 fol.).

Bibliografi

Forfatter: Loth, Agnete
Titel: Introduction, Fornaldarsagas and late medieval romances AM 586 4to and AM 589 a-f 4to, Early Icelandic manuscripts in facsimile
Omfang: 11
Forfatter: Bjarni Einarsson
Titel: Íslenzk rit síðari alda, Munnmælasögur 17. aldar
Omfang: 6
Forfatter: Slay, Desmond
Titel: Introduction, Codex Scardensis
Omfang: s. 7-18
Forfatter: Einar G. Pétursson
Titel: , Eddurit Jóns Guðmundssonar lærða. Samantektir um skilning á Eddu og Að fornu í Þeirri gömlu norrænu kölluðust rúnir bæði ristingar og skrifelsi : Þættir úr fræðasögu 17. aldar
Omfang: 46
Titel: Miðaldaævintýri þýdd úr ensku,
Redaktør: Einar G. Pétursson
Omfang: 11
Forfatter: Einar G. Pétursson
Titel: Hvenær týndist kverið úr Konungsbók Eddukvæða?, Gripla
Omfang: 6
Forfatter: Einar G. Pétursson
Titel: Pétursskip búið Peter Foote sextugum, Um Pétursbuddur og þeirra náttúrur
Omfang: s. 17-22
Forfatter: Einar G. Pétursson
Titel: Úr manna minnum : greinar um íslenskar þjóðsögur, Um sögur af Álfa Árna
Omfang: s. 127-156
Forfatter: Einar G. Pétursson
Titel: Hulin pláss : ritgerðasafn, , Um sögur af Álfa Árna
Omfang: 79
Forfatter: Halldór Hermannsson
Titel: Islandica, Jón Guðmundsson and his natural history of Iceland
Omfang: 15
Forfatter: McKinnell, John
Titel: [Ritdómur] Miðaldaævintýri þýdd úr ensku. Ed. by Einar G. Pétursson, Mediaeval Scandinavia
Omfang: s. 307-313
Forfatter: Jón Guðmundsson, Jónas Kristjánsson
Titel: Spánverjavígin 1615. Sönn frásaga eftir Jón Guðmundsson lærða og Víkinga rímur, Íslenzk rit síðari alda
Omfang: 4
Titel: Íslenzk rit síðari alda, Móðars rímur og Móðars þáttur
Redaktør: Jón Helgason
Omfang: 5
Forfatter: Jón Helgason
Titel: Til Hauksbóks historie i det 17 århundrede,
Omfang: s. 1-48
Titel: Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling
Redaktør: Kålund, Kristian
Forfatter: Wolf, Kirsten
Titel: Arkiv för nordisk filologi, Om en "tabt" islandsk oversættelse af Nikodemusevangeliet
Omfang: 107
Titel: , Alfræði íslenzk. II Rímtöl
Redaktør: Beckman, N., Kålund, Kr.
Omfang: 41
Forfatter: Overgaard, Mariane
Titel: Historia sanctae crucis: The history of the cross-tree down to Christ's passion. Icelandic legend versions,
Omfang: 26
Titel: , Duggals leiðsla with an English translation
Redaktør: Cahill, Peter
Omfang: 25
Forfatter: Sverrir Tómasson
Titel: Málstofa. Andmælaræður við doktorsvörn Ólínu Þorvarðardóttur 3.6.2000. I, Gripla
Omfang: 12
Forfatter: Ólafur Halldórsson
Titel: Grænland í miðaldaritum

[Metadata]