Manuscript Detail

PDF
PDF

AM 309 4to

Bæjarbók í Flóa ; Iceland, 1498

Note
The manuscript consists of fragments from three manuscripts or parts, however written by the same scribe: 1) 'Ólafs saga Tryggvasonar' including þættir excerpted from 'Flateyjarbók', 2) 'Laxdæla saga' and 'Eyrbyggja saga', and 3) 'Njáls saga'.

Contents

1 (1ra-26v)
Excerpts from Flateyarbók
Bibliography

Rafn, Antiquités Russes I p. 393-414 Extracts. Ed. þ

Language of Text
Icelandic
Text Class
1.1 (1r-25v)
Ólafs saga Tryggvasonar
Text Class
1.1.1 (1ra:1-24)
Ættartala
Rubric

ættartala

Incipit

ADam skapadi Gud

Explicit

med tauldum bædí adam ok haralldi

1.1.2 (1ra:24-b:10)
Hverir konungar styrt hafa Noregi
Rubric

hverir konungar styrt hafa | noregi

Incipit

Son haralldz harfagra var sigurdr hrisi

Explicit

eptir er hun | liet fanga albrict

Text Class
1.1.3 (10rb:22-11va:28)
Þorvalds þáttr tasalda
Rubric

Hier Hefr upp þatt þouvallde tasa-|llda

Incipit

Nv þesso at margar ræda ok fra sgur se ritadar

Explicit

ok settí honum þo opinberlíga skript | firir þenna lut

1.1.4 (11va:28-12rb:30)
Sveins þáttr ok Finns
Rubric

þattr finnz ok sueins

Incipit

Þess er getit ok suo er rítad

Explicit

olafr konungr uar trẏgvason | olafssonar haralldz sonar haar fagra

Text Class
1.1.5 (12rb:30-va:42)
Rauðs þáttr hins ramma
Rubric

þattr rds hins ramma

Incipit

Rdr hinn ramme het madr einn

Explicit

firir nordan mille ok megenlannda

Text Class
1.1.6 (15ra:47-b:53)
Þorsteins þáttr skelks
Rubric

þattr þorsteins skelkis

Incipit

Þat er sagt vm sumarid eptir

Explicit

med odrum kauppum konungs.

Text Class
1.1.7 (16rb:21-17rb:14)
Indriða þáttr ilbreiðs
Rubric

hier hefr þatt einndrida ilbreids ok olafs konungs trygua sonar

Incipit

A Nockurumma þa er olafr konungr hafdig albuit skíp

Explicit

frar ok gek | arvm

Text Class
1.1.8 (21ra:39-va:39)
Gauts þáttr
Rubric

hier hefr upp Gta þa´tt

Incipit

Nv skal seígía luti er eg nam af frodum monnum

Explicit

enn þorarní | sagdí síalfr einar þambarskelfer

1.1.9 (21vb:53-23vb:29)
Þorsteins þáttr uxafóts
Rubric

þattr þorsteins uxafotz hm

Incipit

Þorkell. het madr er bío krossa uík.

Explicit

ok fell ormínvm langa.

1.1.10 (23vb:29-25rb:24)
Norna-Gests þáttr
Rubric

hier hefr þatt af norna gestí homir ol

Incipit

Svo e r sagt at einum tima.

Explicit

vm lífdaga hans sem hann sagdí

Bibliography

Rafn, Fornaldar sögur Norðlanda, p. 311-342

1.1.11 (25rb:24-vb:8)
Helga þáttr Þórissonar
Rubric

þattr helga þorissonar

Incipit

Þorir het madr er bío j noregi

Explicit

ok lẏkr hier fra grimum at seigía

1.2 (25vb:8-26vb)
Sneglu-Halla þáttr
Rubric

hier hefr þatt af sneglu halla

Incipit

Þat er upp haf þessarar frasagnar

Explicit

uel hafa til vnnid h

2 (27ra-34va)
Laxdæla saga
Incipit

bolli uar þar selí

Explicit

ok lyk|ur þar nu sogunne

Bibliography

Rafn, Antiquités Russes II p. 288-289 Fols 33ra:38-b:6 and 34rb:3-26. Ed. C

Guðbrandur Vigfússon and Powell, Icelandic Prose Reader

Kålund, Laxdæla saga p. 205:12-289 Ed. C

3 (34va-38vb)
Eyrbyggja saga
Filiation

BL Add. 11110 IV is a copy of AM 309 4to.

3.1 (34va-35vb)
Hier hefur eyrbyggiu ok er god saga
Rubric

Hier hefur eyrbyggiu ok er god saga

Incipit

KEtill flat nefur het hersir einn

Explicit

sem þingit hafdí uerít

Bibliography

Finnur Magnússon and Rafn, Grönlands historiske Mindesmærker I, p. 530-566:8

Guðbrandur Vigfússon, Eyrbyggja saga 1864, p. 3-12:21 Ed. Ba

Scott, Eyrbyggja saga 2003 p. 3-29 Ed. G

3.2 (36ra-38vb)
No Title
Incipit

svell enn þrír fellu

Explicit

þeir lgdu þetta þorodde til

Bibliography

Rafn, Antiqvitates Americanæ p. 217 (fol. 37rb:10-12. Ed. A), 218-222:2 (fol. 38vb:26-56. Ed. A)

Guðbrandur Vigfússon, Eyrbyggja saga 1864, p. 20:18-50:17 Ed. Ba

Guðbrandur Vigfússon and Powell, Icelandic Prose Reader p. 88 extracts

Scott, Eyrbyggja saga 2003 p. 45-149 Ed. G

4 (39r-48v)
Njáls saga
4.1 (39r-v)
No Title
Incipit

eck þat seger atli

Explicit

eigi skal þat segir sig|mvndr

Bibliography

Eiríkur Jónsson and Konráð Gíslason, Njála I, p. 155:11-177:8 Ed. D

4.2 (40r-v)
No Title
Incipit

ecke vin sæll. bioda

Explicit

tok smala hest

Bibliography

Eiríkur Jónsson and Konráð Gíslason, Njála I, p. 220:2-243:4 Ed. D

4.3 (41r-47v)
No Title
Incipit

j nesid ok buaz

Explicit

eigi svo farid hafa

Bibliography

Eiríkur Jónsson and Konráð Gíslason, Njála I, p. 286:6-451:5 Ed. D

4.4 (48r-v)
No Title
Incipit

Niall mælti hueria

Explicit

yfir markar fliot

Bibliography

Eiríkur Jónsson and Konráð Gíslason, Njála I, p. 599:17-624:6 Ed. D

Physical Description

Support

Parchment.

No. of leaves
48. 260 mm x 210 mm.
Foliation

Foliated in the bottom margins.

Collation

The manuscript consists of 8 quires:

  • I: fols 1+8, 2+7, 3+6, 4+5
  • II: fols 9+17, 10+16, 11, 12+15, 13+14
  • III: fols 18+26, 19+25, 20+24, 21+23, 22
  • IV: fols 27+33, 28, 29, 30, 31, 32 (fols 28+32 and 29+31 were once bifolios)
  • V: fols 34+38, 35+37, 36
  • VI: fols 39+40
  • VII: fols 41+47, 42+46, 43+45, 44
  • VIII: fol. 48

Layout

Written in double columns except from fols 6, 13, 29 and 39-48 (mostly Njáls saga) which are written in one column. There are 42 to 57 lines per page.

The flourished majuscules are either red or green with a flourishing in the contrasting colour. Rubrics and some initials in red.

Condition

The manuscript is defective. The script is, at some places, hard to decipher because of wear and the condition of the vellum. Fols 27-33 have holes and are damaged at the top and the bottom, close to the spine. Fols 36-37 are damaged in the same manner. Fols 1, 3, 5, 17, 24, 27, 38 and 39 have tears or holes. Fols 39, 40 and 48 show traces of once having been used as binding material.

Script

It has been suggested that Jón Oddsson was the scribe of the manuscript (Scott, Eyrbyggja saga p. 110* ).

Decoration

Three historierated initials occur on ff. 1va, 16rb and 20rb. All three are copies of the corresponding initials in Flateyjarbók (ff. 9va, 60vb and 65vb).

Additions

In the bottom margins of the codex, some notes in red ink by the scribe and some proverbs are found.

Accompanying Material

There are two AM-slips: the recto of the a-slip writes: Olafs Saga Tryggvasonarvantar | [vantar mikid ï] Allar 3 arkirnar eru | samstaðar og vantar | ekki í nema við end-|ann hefr | druvïs upphaf enn | adrar. | þattur af þorsteini Uxa-|fot. | þattur af Nornagest. | þattur Helga Þorissonar. | Hallla þattur, vantar | endann. | communicavit Th. Th. . The verso has a copy of two of the rubrics: ættar t… and huerir konungar styrt hafa noregi. The b-slip has:Aptan af LaxdælaSgu | framan af Eyrbyggiu | ur Grettis Sgu | þetta fragment er mitt, | og heyrer manifeste til | hins fragmentsens qvod | communicavit. Th. Th. | hvar ä er partur framan | af Olafs Sgu Tr. s. | Eg true eg hafi þetta | feinged fra Bæ i Floa.

History

Origin

The manuscript, or at least the first part, was written in Iceland in 1498. On fol. 1ra:36-39 the scribe states: hann [Ólafr Hákonarson] var þa konungr er su |bok uar skrifud er þessi bok uar eptir skrifud þa var lidit fra hingad | bvrd uors herra iesv christi. M. CCC. LXXX. ok siau ꜳr. enn nu erv | fra hans hingadburd er sia bok er skrifud M. CCCC. nivtigir ok atta ar.

Provenance

In the bottom margin of fol. 17v the scribe added: on odds son ꜳ mik | ok er ecki nema hans eign . According to Árni Magnússon's account on fol. 58v-59r in his catalogue of Icelandic parchment manuscripts (AM 435 a 4to) fols 1-26 belonged to the Church of Skálholt and later to bishop, Jón Vídalín. Árni seem to remember that he got the rest from Bær in Flóa: Ur Olafs Sỏgu Tryggvasonar fragment. | þattur af þorsteini uxafot. | Þattur af Nornagesti. | þattur Helga þoris sonar. | Halla þattur vantar vid endann. | 4to majori, óinnbunded. feinged af | Mag. Jone Wid. hefur fyrrum heyrt | Skalholltz kirkiu til.eda og leiged i Skalhollte epter, af bokum Mag. Bryniolfs. þó mun hitt helldur vera. Aptan af Laxdæla Sỏgu. | framan af Eyrbyggia Sỏgu. | vantar nú ur Grettis Sỏgu. | þetta þrent minner mig eg feinged hafi | fra Bæ i Floa. Er manifeste ur | sama Codice, og lagde eg þad þvi þar | saman vid: ut voluminis antiqva ratio /:qvantum in me esset/: Sibi constaret.

Scott (Eyrbyggja Saga: The vellum traditionp. 106*) has, however, raised doubt about the reliability of Árni's account, arguing that in 1692 (which was the year Þorlákur Þórðarson brought with him several manuscripts from Iceland to Denmark) Jón Vídalín was not yet in a position to dispose of manuscripts belonging to the church and that Árni must have confused him with his predecessor Þórður Þorláksson (Thorlacius).

Acquisition

It seems possible that Þórlákur Þórðarson delivered a part, or all, of AM 309 4to, as a part of a larger group of manuscripts, to Árni Magnússon in 1692.

Additional

Record History

Catalogued July 06, 2000 by EW-J.

Checked July 16, 2008 by Silvia Hufnagel.

Custodial History

During the conservation 03 March 1969 to 15 January 1970 the manuscript was bound by Birgitte Dall.

Surrogates

  • Plate, plade16, s.d.
  • Diapositives from September 1961.

Bibliography

Title: Antiquités Russes
Editor: Rafn, C. C.
Title: , Opuscula IX
Scope: XXXIX
Author: Kjeldsen, Alex Speed
Title: , Filologiske studier i kongesagahåndskriftet Morkinskinna
Scope: Supplementum 8
Title: , Eyrbyggja Saga: The vellum tradition
Editor: Louis-Jensen, Jonna, Scott, Forrest S.
Scope: XVIII
Title: Óláfs saga Tryggvasonar en mesta,
Editor: Ólafur Halldórsson
Scope: III
Author: Einar Ól. Sveinsson
Title: Skírnir, Um handrit Njálssögu
Scope: 126
Author: Einar Ól. Sveinsson
Title: , Studies in the manuscript tradition of Njálssaga
Scope: 13
Title: Eyrbyggja saga
Editor: Guðbrandur Vigfússon
Title: Fornaldar sögur Nordrlanda: Eptir gömlum handritum
Editor: Rafn, Carl Christian
Title: Flateyjarbók
Editor: Guðbrandur Vigfússon, Unger, C. R.
Title: Grönlands historiske Mindesmærker
Editor: Det kongelige nordiske Oldskrift-Selskab, Finnur Magnússon, Rafn, C. C.
Title: Icelandic Prose Reader
Editor: Guðbrandur Vigfússon, Powell, F. York
Title: Njála I, Íslendínga sögur
Editor: Eiríkur Jónsson, Konráð Gíslason
Scope: III
Author: Kapitan, Katarzyna Anna
Title: Opuscula XVI, Dating of AM 162 B a fol, a fragment of Brennu-Njáls saga
Scope: p. 217-243
Title: Nials saga
Editor: Suhm, Peter Frederik
Title: STUAGNL, Laxdőla saga
Editor: Kålund, Kristian
Scope: XIX
Author: Lethbridge, Emily, Svanhildur Óskarsdóttir
Title: New Studies in the Manuscript Tradition of Njáls saga. The historia mutila of Njála

Metadata