Manuscript Detail

PDF
PDF

AM 121 fol.

Sturlunga saga ; Iceland, 1630-1675

Language of Text
Icelandic

Contents

1 (1r-78v)
Sturlunga saga
Note

Útdráttur skyldur þeim sem er í AM 119 fol., með þátta- og kaflaskiptingu að hluta og án Árna sögu biskups.

1.1 (1r-4v)
Íslendingasagan mikla, í tíu þætti sundurdeild og niðurköfluð. Fyrsti þáttur. Af Hafliða Mássyni og Þorgils Oddasyni. 1. kap.
Rubric

Íslendingasagan mikla, í tíu þætti sundurdeild og niðurköfluð. Fyrsti þáttur. Af Hafliða Mássyni og Þorgils Oddasyni. 1. kap.

Incipit

Hjör konungur, son Hálfs konungs …

Explicit

… og andaðist anno 1130.

1.2 (4v-5v)
Annar þáttur hljóðandi um ættartölur ýmsra höfðingja á Íslandi fyrri alda.
Rubric

Annar þáttur hljóðandi um ættartölur ýmsra höfðingja á Íslandi fyrri alda.

Incipit

[B]örn þeirra Þorgils Oddasonar og Kolfinnu Hallsdóttur …

Explicit

… er þar bjó síðan.

1.3 (5v-8v)
Þriðji þáttur af Sturlu Þórðarsyni
Rubric

Þriðji þáttur af Sturlu Þórðarsyni

Incipit

[Þ]órður Gilsson faðir Sturlu …

Explicit

… um bróður hans.

Note

Texti blaðs 8 hefur skerst lítillega.

1.4 (8v-15v)
Fjórði þáttur af Guðmundi hinum dýra
Rubric

Fjórði þáttur af Guðmundi hinum dýra

Incipit

Guðmundur hét bóndi Eyjólfsson …

Explicit

… er þar bjó síðan.

1.5 (15v-24v)
Fimmti þáttur af Þorvaldi Vatnsfirðingi
Rubric

Fimmti þáttur af Þorvaldi Vatnsfirðingi

Incipit

[Þ]ar tekur nú til frásagnar …

Explicit

… og skildu við það.

1.6 (24v-29v)
Sjötti þáttur af Þorvaldssonum, Þórði og Snorra.
Rubric

Sjötti þáttur af Þorvaldssonum, Þórði og Snorra.

Incipit

[D]rottinsdaginn eftir brennu Þorvalds …

Explicit

… hafði goldið honum.

Note

Hér eftir er í handriti ekki um númeraða þátta- eða kaflaskiptingu að ræða.

1.7 (29v-45r)
Sjöundi þáttur af Órækju Snorrasyni.
Rubric

Sjöundi þáttur af Órækju Snorrasyni.

Incipit

[Þ]etta vor sem nú var frá sagt …

Explicit

… að draga saman vináttu þeirra frænda, var það og auðvelt.

Note

Skriftin breytist eða annar skrifari er að verki á blöðum 34r-45r og eftir blað 34v og handritið út í gegn eru kaflar ekki lengur númeraðir; skrifari skilur þó eftir eyður fyrir slíkt við kaflaskil.

Þáttaskil eru greinileg á blaði 45r þó upphaf næsta þáttar á blaði 45v sé án fyrirsagnar.

1.8 (45v-64r)
No Title
Incipit

[E]inum vetri vetri (!) eftir lát Snorra Sturlasonar …

Explicit

… og skildust þeir við svo búið.

Note

Engin fyrirsögn.

Skriftarlag breytist aftur á blöðum 45v-78v.

1.9 (64r-78v)
Af Þorgils skarða Böðvarssyni, Þórðarsonar, Sturlusonar.
Rubric

Af Þorgils skarða Böðvarssyni, Þórðarsonar, Sturlusonar.

Incipit

[B]öðvar bjó á Stað, Þórðarson …

Explicit

… hér á Íslandi sat Gissur jarl heima á Stað.

Physical Description

Support

Pappír með vatnsmerkjum.

Vatnsmerki 1. Aðalmerki: Akkeri // Ekkert mótmerki ( 189 , 192 , 195 , 201-207 , 209 , 214-216 , 220 , 222 , 225-227 , 237 , 240 , 242-243 , 246-247 , 249 , 252-253 , 255 , 258-259 , 261 , 265-266 ).

Vatnsmerki 2. Aðalmerki: Sverðlilja // Ekkert mótmerki ( 229 , 232 , 234 ).

No. of leaves
i + 78 + i blöð (297 mm x 196 mm). Blað 78v er að mestu autt.
Foliation

  • Eldri blaðmerking: 189-266.

Collation

12 kver:

  • I: spjaldblað - fylgigögn 1 (eitt tvinn + eitt blað: spjaldblað+fremra saurblað 1, fylgigögn 1)
  • II: bl. 1-8 (4 tvinn: 1+8, 2+7, 3+6, 4+5)
  • III: bl. 9-16 (4 tvinn: 9+16, 10+15, 11+14, 12+13)
  • IV: bl. 17-24 (4 tvinn: 17+24, 18+23, 19+22, 20+21)
  • V: bl. 25-32 (4 tvinn: 25+32, 26+31, 27+30, 28+29)
  • VI: bl. 33-40 (4 tvinn: 33+40, 34+39, 35+38, 36+37)
  • VII: bl. 41-48 (4 tvinn: 41+48, 42+47, 43+46, 44+45)
  • VIII: bl. 49-56 (4 tvinn: 49+56, 50+55, 51+54, 52+53)
  • IX: bl. 57-64 (4 tvinn: 57+64, 58+63, 59+62, 60+61)
  • X: bl. 65-74 (5 tvinn: 65+74, 66+73, 67+72, 68+71, 69+70)
  • XI: bl. 75-78 (2 tvinn: 75+78, 76+77)
  • XII: aftara saurblað 1 - spjaldblað (eitt tvinn)

Layout

  • Tvídálka.
  • Sumstaðar er strikað fyrir dálkum og spássíum með bleki eins og t.d. á rekto hliðum blaða 9r-15r.

    Víða annars staðar má greina línur sem hugsanlega hafa verið dregnar með beini til afmörkunar dálka og spássía, sbr. t.d. á blaði 31v.

  • Leturflötur er ca 245-270 mm x 150-170 mm og leturflötur hvors dálks er ca 245-270 null x 75-85 null. Innri dálkar eru að jafnaði breiðari en þeir ytri.
  • Eyður fyrir upphafsstafi (sjá t.d. blöð 1v-2r).
  • Eyður fyrir þáttamerkingar og kaflanúmer (sjá t.d. blöð 45v og 64r).
  • Griporð eru víðast hvar (sjá t.d. blöð 15v-16r og 64v-65r).

Condition

  • Blöðin eru víða trosnuð á jöðrum og sumstaðar hafa bæði innri og ytri spássíur verið styrktar (sbr. 25r og 33r).
  • Texti sést víða í gegn (sjá t.d. 29r-30v).
  • Blekklessur eru t.d. á blaði 30r.
  • Sumstaðar eru blettir á blöðum; bæði á textafleti (án þess þó að skemma textann) og spássíum (sbr. 32r-v og 74r-v).

Script

  • Með hendi Þorsteins Björnssonar á Útskálum.
  • Fljótaskrift. Skrift á blöðum 34r-45r er með öðru bleki og hallar öfugt við fyrri skrift; hún er settari en þó með fljótaskriftareinkennum (h, s, r…).
  • Skriftarlag er sömuleiðis með öðru móti á blöðum 45v-48v og eitthvað áfram.

Decoration

  • Fyrirsagnir og kaflanúmer textans eru víðast með stærra letri en meginmálið (sjá blöð 4v-5r og 5v-6r).

Additions

  • Handritið er merkt sem Compendium B á blaði 1r með hendi frá 18. öld.

Binding

Band frá 1974 (300 null x 223 null x 23 null). Pappaspjöld eru klædd fínofnum líndúk. Grófari dúkur er á kili og hornum, saumað á móttök.

Í eldra bandi voru spjöld og kjölur klædd bókfelli úr kirkjulegu latnesku handriti.

Accompanying Material

  • Fastur seðill (156 mm x 120 mm með hendi Árna Magnússonar: 1709 16. novembris. Ólafi Einarssyni send til láns. Sturlunga saga folio með smárri skrift úr bók séra Þorsteins á Setbergi. Hún er aftur komin, kannski hann hafi látið uppskrifa úr henni. Er partur úr bók séra Þorsteins Björnssonar er síðar átti Sigurður Björnsson lögmaður.

History

Origin

Handritið er skrifað á Íslandi og tímasett til 17. aldar í Katalog I , bls. 83, en virkt skriftartímabil Þorsteins Björnssonar var ca 1630-1675. Það var áður hluti af stærri bók (sbr. seðil), þar blöð 189-266. Í þeirri bók voru einnig AM 158 fol., AM 181 a-h fol., AM 181 k-l fol. og AM 204 fol. (sbr. JS 409 4to).

Provenance

Bókin sem handritið tilheyrði var í eigu skrifarans, sr. Þorsteins Björnssonar, og síðar Sigurðar Björnssonar lögmanns (sbr. seðil). Árni Magnússon tók bókina í sundur og lánaði Ólafi Einarssyni þennan hluta árið 1709 (sbr. seðil).

Acquisition

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 17. apríl 1974.

Additional

Record History

Kålund gekk frá handritinu til skráningar November 06, 1885 Katalog I , bls. 83 (148), DKÞ skráði 13. desember 2001, VH skráði handritið skv. TEIP5 reglum February 17, 2009; lagfærði í November 2010 ÞÓS skráði vatnsmerki June 12, 2020. EM lagfærði kveraskipan June 12, 2023.

Custodial History

Viðgert og bundið af Birgitte Dall í mars 1974. Eldra band fylgir.

Gömul viðgerð, pappírsstrimlar límdir á blaðkanta.

Surrogates

  • Stafrænar myndir á www.sagnanet.is.
  • Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.
  • Negatíf filma og negatíf örfilma frá 1995 á Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi (öskjur 423 og 419).

Bibliography

Title: , Mírmanns saga
Editor: Slay, Desmond
Scope: 17
Title: Hemings þáttr Áslákssonar,
Editor: Fellows Jensen, Gillian
Scope: III
Author: Guðrún Ása Grímsdóttir
Title: Heimkynni uppskrifta Sturlunga sögu, Skjöldur
Scope: 11
Author: Guðrún Ingólfsdóttir
Title: Af Þóru Þorsteinsdóttur handritaskrifara, Kona kemur við sögu
Scope: p. 167-168
Title: , Byskupa sögur
Editor: Jón Helgason
Scope: 13:1
Title: , Árna saga biskups
Editor: Þorleifur Hauksson
Scope: II
Title: Kirialax saga, STUAGNL
Editor: Kålund, Kristian
Scope: LXIII
Title: STUAGNL, Valla-Ljóts saga
Editor: Jónas Kristjánsson
Scope: LXIII

Metadata