Detaljer om håndskriftet

Pappír með vatnsmerkjum.

• Mótmerki 1: Fangamerki HP (IS5000-02-0113b_4, sjá líka IS5000-02-0113b_5), bl. 1-5 (fangamerkin á blöðum 4-5 eru ekki eins skýr og hin). Stærð: 17-18 x 12 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 30-31 mm.

  Aðalmerki 1: Tveir turnar með tveimur gluggum (IS5000-02-0113b_6), bl. 6, 10. Stærð: 59 x 47 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 56 mm.

  Aðalmerki 1 (par) (IS5000-02-0113b_7), bl. 7, 8, 9. Stærð: 58 x 44 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 57 mm.

  Notað frá 1625 til 1672 .

Handritið hefur verið blaðmerkt síðar, 1-10.

4 kver:

• I: spjaldblað - fremra saurblað (1 tvinn)
• II: fylgigögn 1 - fylgigögn 5 (eitt blað + tvö tvinn: fylgigögn 1, fylgigögn 2+fylgigögn 5, fylgigögn 3+fylgigögn 4)
• III: bl. 1-5 (5 tvinn: 1+10, 2+9, 3+8, 4+7, 5+6)
• IV: aftara saurblað - spjaldblað (1 tvinn)

• Eindálka.
• Leturflötur er ca 235-240 mm x 125-130 mm.
• Línufjöldi er 25.
• Eyður fyrir upphafsstafi kafla.
• Leiðbeiningarstafur á bl. 1r og 10r.

• Blöð eru dökk og blettótt, en skerðir ekki texta.
• Blöðin eru trosnuð, einkum á innri spássíu, og hefur verið gert við þau með því að líma blaðrenning langsum. Texti hefur þó ekki skerst.
• Blað 1r er skemmt efst í hægra horni.
• Bleksmitun víða.

Skrifað af Jóni Erlendssyni, kansellíbrotaskrift.

Eyður fyrir stóra upphafsstafi (2 línur). Minni upphafstafir eru smá skreyttir.

Fyrirsagnir og fyrsta lína oft skrifaðar í stærri kansellíbrotaskrift.

Jaðar er sums staðar litaður rauður.

Spássíugreinar og lesbrigði úr AM 113 a fol. með hendi Árna Magnússonar frá um 1690 (Már Jónsson 1998). Skrift Árna er á viðgerðum við innri spássíu, og því má ætla að viðgerðir hafi verið gerðar á hans tíma.

Kaflanúmer eru ytri spássíu.

Fjórir fastir seðlar fremst með hendi Árna Magnússonar með upplýsingum um uppruna, feril o.fl.

• Seðill 1 (merktur a, 232 null x 163 null): „Það sem ég hér úr Codice B. svo superstitiose nóterað hefi um aisteins, Raikiarvik. airi. grai eða önnur þvílík orð, ætla ég ei sé að miklu gagni, því það er ei annað en combinatio apicum inter ducendum literas og finnast allvíða í þessu exemplari alíka durctus annars staðar, svo sem gi id est gi fere semper; gr id est gr; ga id est ga; gu id est gu; gs id est gs; li id est li; ns id est ns; un id est un; an id est an sæpins; am id est am sæpins; nu id est nu; ra id est ra; og id est og; si id est si; havi id est havi. Í Codice B. er ordinaire s, þar sem hér er s præcipue in fine, sæpe etiam in principio et medio. Ísland ibi sæpus ubi hic Ísland. Ego aliqvedo ista corrigere negte xi. u. pro v. et viceversa kann og vera að þar oftar finnist er hér korrigerað er. Svo eru og þar stundum tvö strik (") upp yfir vocalibus, sem ég eigi um hirði að nótera.“ Á versósíðu seðilsins hefur verið krotað yfir texta.
• Seðill 2 (merktur b, 206 mm x 162 mm): „Þetta exemplar hefi ég til eignar fengið af Þórði Jónssyni, en hann skar það út framan úr bók Þorbjargar Vigfúsdóttur, föðursystur sinnar. Það er accuratissum allra þeirra exemplarium, sem ég séð hefi, og ekkert hygg ég betra til vera eftir það Codex pergamenus er undir lok liðinn. Ég kalla það hjá mér Codicem A. qvasi accuratissimum vel primarium. Variæ lectiones, sem hér alls staðar nóteraðar eru með minni hendi, eru teknar úr exemplare öðru (113 a folio) með hendi séra Jóns Erlendssonar rituðu 1651. Það hefur fyrrum átt Torfi Jónsson í Bæ, og erft það eftir sálugan magister Brynjólf Sveinsson. En ég fékk það frá Þorláki Þórðarsyni biskupi og var þá fyrst framan í stórri bók, sem ég tók í sundur, og separeraði tractatus. Þetta exemplar kalla ég hjá mér Codicem B. potest esse Baiensem eða og secundum, ex ordine liberarum primarum alphabeti. “
• Seðill 3 (merktur c, 206 mm x 162 mm): „Um Codicem B. er mín gáta að séra Jón muni hana ex membrana fyrst uppskrifað hafa. Sú skrift muni eigi magister Brynjólfi líkað hafa (því þessi Codex er og lengri en Codex A. sem af collatione er ad sjá). Muni svo séra Jón (α) á ný Codicem membraneum uppskrifað (β) hafa og lagt sig eftir að fylgja betur literaturæ Codicis membranei, hvar um honum þó eigi sýnt var. Og sé svo sú síðari betri Copia þessa Codex A. Sé þetta nú villt gáta, þá er það víst að hvorugt þessara exemplarium (A. eða B.) er skrifað eftir öðru því í báðum þeim finnast einstöku orð sem í hinu útilátin eru. Vide Collationem. α) álíka og sagnir eru að til sé gengið um Sæmundareddu sem magister Brynjólfur skal hafa látið tvisvar skrifa áður en honum líkaði skriftin. β) Endilega kynni og vera að Codex A. væri fyrst skrifaður og hefði biskup hann annað hvort burtléð, burtgefið eða í annan máta eitt exemplar en nú hafa viljað, og þar fyrir séra Jóni bókfellið að nýju afhent til nýrrar útskriftar. Hann svo Codicem B. eftir bókfellinu skrifað en flýtt sér, eftir vanda, og verið svo mínus accuratus.“
• Seðill 4 (merktur d, 206 mm x 162 mm): „Í báðum þessum Codicibus A. og B. er auður pappír aftan við, hvar af auðráðið er að bókfellið hefur eigi meira innihaldið er hér er vitað.“

Handritið var skrifað á Íslandi. Það er tímasett til um 1650 í Katalog I , bls. 74, en virkt skriftartímabil skrifara var ca 1625-1672.

Handritið var áður hluti af stærri bók (sbr. seðil). Í þeirri bók voru einnig blöð sem nú eru í AM 13 fol., AM 34 II fol., AM 49 fol., AM 148 fol., AM 155 fol. og AM 185 fol. (Agnete Loth 1960, lxii og Jón Helgason 1970, 354-355). AM 113 c fol. var sett í bókina í stað b (sbr. seðil í AM 113 c fol. og Jón Jóhannesson 1956, xvii).

Árni Magnússon fékk handritið að gjöf frá Þórði Jónssyni, sem skar það framan úr bók Þorbjargar Vigfúsdóttur, föðursystur sinnar (sbr. seðil 2r).

Árið 1730 var handritið hluti af No. 113 in fol. (sbr. AM 456 fol., 3v og AM 477 fol., 5v).

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 8. apríl 1974.

• Stafrænar myndir á www.sagnanet.is.
• Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.
• Ljósmyndir frá 1990 á Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi, ljósmyndari Jóhanna Ólafsdóttir.
• Tvær negatífar filmur frá 1989 (öskjur 337 og 339) á Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi
• Ljósprent í Íslendingabók Ara fróða. AM. 113a and 113b, fol. Íslenzk Handrit, Series in folio I (1956).