Manuscript Detail

PDF
PDF

AM 727 II 4to

Tíðfordríf ; Íslandi, 1644

Language of Text
Icelandic

Contents

1 (1r-22v)
Tíðfordríf
Author

Jón Guðmundsson lærði

Rubric

„Tíðfordríf eður lítið annálskver: Sitt af hverju til sýnis viljann að birta. Til samans teiknað af mér Jóni Guðmundssyni ætatis. 70. Anno dni 1644.“

Colophon

„Jón kall Gudmu(n)dsson í Gagnstaðarhjáleigu á Útmannasveit í Fljótsdalshéraði. Endaði 1644, 8. maí. “

Note

Tileinkað Brynjólfi Sveinssyni biskupi.

Handritið fjallar um miðaldabókmenntir, um yfirnáttúrulegar verur, náttúruundur Íslands, steina og ýmislegt tengt hjátrú, ágrip úr landafræði miðalda, ásamt fleiru.

Að auki finnst nafn höfundar á blaði 16r.

Text Class
Annals ; Bishops ; Literature ; Tales of wisdom ; Churches ; Poetry ; Proverbs ; Natural sciences ; Sayings ; Prose romances ; Runes ; History ; Mineralogy ; Folkloristics/Ethnology ; Folk customs ; Letter codes
1.1 (1r-14r)
No Title
Incipit

„Sannligum heiðursherra meistara Brynjólfi Sveinssyni biskupi að Skálholti …“

Explicit

„… eða nokkuð gamalt.“

Text Class
Literature ; Tales of wisdom ; History ; Mineralogy
1.2 (14r-15r)
Um nokkur forn orð og máltæki.
Rubric

„Um nokkur forn orð og máltæki sem nú er öðruvís[i] kallað.“

Incipit

„Empur skal eg …“

Text Class
Sayings
1.3 (15r)
Málshættir.
Rubric

„70 kortsmálshættir. Við böl er að berjast.“

Incipit

„Klén kortsmál kynnið bragar brjál …“

Text Class
Proverbs
1.4 (17v-19v)
Annálságrip.
Rubric

„Lítill þáttur kirknaráns og ásókna í Englandi á dögum þeirra tveggja biskupa erki [sic.]“

Incipit

„Tveir [.]kilegir …“

Explicit

„… til Jórsalalands“

Text Class
Annals
1.5 (19v-21r)
Roðberts þáttur.
Rubric

„Roðberts þáttur“

Incipit

„Roðbert lýsti því fyrir sínum kompánum …“

Explicit

„… heyra undir hans konungsdæmi.“

Text Class
Prose romances
1.6 (21r-21v)
Af Qvintiano keisara
Rubric

„Af Qvintiano keisara og hans spámönnum fjórum“

Incipit

„Qvintiano hét einn keisari í Róm …“

Explicit

„… En kærleikurinn [..] hvergi að hittast.“

Text Class
Prose romances
1.7 (21v)
Um rúnir og launskrift
Incipit

„Meistari Perus hefur mestur fundist í bóklegum listum … “

Text Class
Runes
1.8 (21v)
Finngálkn
Rubric

„Finngálkn“

Incipit

„Ein historía segir finngálknadýr svo sköpuð … “

Note

Við hlið myndar af finngálkni er vísa sem byrjar svo Hvað sér þú meira maður …

Text Class
Natural sciences ; Folkloristics/Ethnology
1.9 (22r)
Þulur og kvæði
Text Class
Poetry ; Rhymes
1.9.1 (22r)
Um fyrrur heimsins barna
Rubric

„Þula um fyrrur og fjarskalæti heimsins barna“

Incipit

„[…] sækum [sic] mannanna dómum …“

Explicit

„… þygg eg hennar gumi.“

Text Class
Rhymes
1.9.2 (22r)
Um frú Vild
Rubric

„Önnur um frú Vild“

Incipit

„Frú vild alfréð holt gjör halda …“

Explicit

„… Heimurinn þykir þýður þá hann er dáblíður.“

Text Class
Poetry
1.9.3
Sjálfræða löndin
Incipit

„Sjálfræða löndin …“

Explicit

„… sá sanngjarni og vísi mun vorkenna.“

Text Class
Poetry
2 (22v)
Vísa Þorleifs Þórðarsonar, 40 mannsnöfn
Author

Rubric

„Vísa Þorleifs Þórðarsonar, 40 mannsnöfn“

Incipit

„Styr, Jón, Stíg …“

Explicit

„… Snjólf, Bárð, Hrólf, Varða.“

Text Class
Poetry
3 (22v)
Þegar Ólafur konungur Haraldsson og tröllkona ein kváðu vísur hvor á móti öðru.
Incipit

„Svo er sagt að herra Ólafur Haraldsson …“

Explicit

„… En þeir lofuðu Guð sem á skipinu voru.“

Text Class
Poetry ; Folkloristics/Ethnology

Physical Description

Support
Pappír.
No. of leaves
22 blöð (191-205 mm x 142-158 mm).
Foliation

  • Blaðmerkt er 1-22 bæði með bleki og bláum lit.

Collation

Sex kver.

  • Kver I: blöð 1-4; 2 tvinn.
  • Kver II: blöð 5-9; 2 tvinn + 1 stakt blað.
  • Kver III: blöð 10-15; 3 tvinn.
  • Kver IV: blöð 16-17; 1 tvinn.
  • Kver V: blöð18-22; 2 tvinn + 1 stakt blað.

Layout

  • Leturflötur er 160-165 null x 130-135 null.
  • Línufjöldi er ca 33.

Condition

  • Það vantar ofan af blaði 3. Efri brún þess er óregluleg og blaðið er þar dekkra; ummerki lík og eftir eld.

Script

  • Hugsanlega er handritið skrifað með hendi Jóns Guðmundssonar lærða. Það er þó ekki öruggt (sjá um uppruna hér fyrir neðan).
  • Fljótaskrift en brotaskrift að hluta.

Decoration

  • Teikning af finngálkni á blaði 22r.

  • Fyrirsögn er rituð með rauðu bleki. Stafir í fyrirsögnum eru oftast með stærra og settara letri en letur meginmáls.

Additions

  • Vísa og saga á blaði 22v eru viðbætur.

Binding

Pappaband (213 null x 165 null x 8 null) frá 1960. Spjöld og kjölur eru klædd handunnum pappír.

Handritið liggur í öskju með AM 727 I 4to.

Í eldra bandi voru tréspjöld, sem nú eru í öskju með handritinu. Blöð sem lágu í bandinu eru í sérstakri öskju og skráð undir safnmarkinu AM 727 III 4to.

History

Origin

Handritið er skrifað á Íslandi. Kålund taldi handritið vera eiginhandarrit Jóns Guðmundssonar, skrifað 1644, sbr. blað 1r, 16r og 22v( Katalog II 1894:154 ), en Stefán Karlsson telur Jón sjálfan ekki hafa skrifað handritið ( 1983:xciv-xcv ).

Acquisition

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 14. mars 1989.

Additional

Record History

VH skráði handritið August 14, 2009; lagfærði í January 2011. DKÞ skráði handritið 4. nóvember 2003. Kålund gekk frá handritinu til skráningar October 25, 1888 (sjá Katalog II> , 154-155 (nr. 1825).

Custodial History

Viðgert og bundið í Kaupmannahöfn 1960.
Surrogates

  • Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.
  • Svart-hvítar ljósmyndir á Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi, keyptar af Arne Mann Nielsen 1974.
  • Filma á Landsbókasafni Íslands-Háskólabókasafni (með ÍB 35 fol.).

Bibliography

Author: Loth, Agnete
Title: Introduction, Fornaldarsagas and late medieval romances AM 586 4to and AM 589 a-f 4to, Early Icelandic manuscripts in facsimile
Scope: 11
Author: Bjarni Einarsson
Title: Íslenzk rit síðari alda, Munnmælasögur 17. aldar
Scope: 6
Author: Slay, Desmond
Title: Introduction, Codex Scardensis
Scope: p. 7-18
Author: Einar G. Pétursson
Title: , Eddurit Jóns Guðmundssonar lærða. Samantektir um skilning á Eddu og Að fornu í Þeirri gömlu norrænu kölluðust rúnir bæði ristingar og skrifelsi : Þættir úr fræðasögu 17. aldar
Scope: 46
Title: Miðaldaævintýri þýdd úr ensku,
Editor: Einar G. Pétursson
Scope: 11
Author: Einar G. Pétursson
Title: Hvenær týndist kverið úr Konungsbók Eddukvæða?, Gripla
Scope: 6
Author: Einar G. Pétursson
Title: Pétursskip búið Peter Foote sextugum, Um Pétursbuddur og þeirra náttúrur
Scope: p. 17-22
Author: Einar G. Pétursson
Title: Úr manna minnum : greinar um íslenskar þjóðsögur, Um sögur af Álfa Árna
Scope: p. 127-156
Author: Einar G. Pétursson
Title: Hulin pláss : ritgerðasafn, , Um sögur af Álfa Árna
Scope: 79
Author: Halldór Hermannsson
Title: Islandica, Jón Guðmundsson and his natural history of Iceland
Scope: 15
Author: McKinnell, John
Title: [Ritdómur] Miðaldaævintýri þýdd úr ensku. Ed. by Einar G. Pétursson, Mediaeval Scandinavia
Scope: p. 307-313
Author: Jón Guðmundsson, Jónas Kristjánsson
Title: Spánverjavígin 1615. Sönn frásaga eftir Jón Guðmundsson lærða og Víkinga rímur, Íslenzk rit síðari alda
Scope: 4
Title: Íslenzk rit síðari alda, Móðars rímur og Móðars þáttur
Editor: Jón Helgason
Scope: 5
Author: Jón Helgason
Title: Til Hauksbóks historie i det 17 århundrede,
Scope: p. 1-48
Title: Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling
Editor: Kålund, Kristian
Author: Wolf, Kirsten
Title: Arkiv för nordisk filologi, Om en "tabt" islandsk oversættelse af Nikodemusevangeliet
Scope: 107
Title: , Alfræði íslenzk. II Rímtöl
Editor: Beckman, N., Kålund, Kr.
Scope: 41
Author: Overgaard, Mariane
Title: Historia sanctae crucis: The history of the cross-tree down to Christ's passion. Icelandic legend versions,
Scope: 26
Title: , Duggals leiðsla with an English translation
Editor: Cahill, Peter
Scope: 25
Author: Sverrir Tómasson
Title: Málstofa. Andmælaræður við doktorsvörn Ólínu Þorvarðardóttur 3.6.2000. I, Gripla
Scope: 12
Author: Ólafur Halldórsson
Title: Grænland í miðaldaritum

Metadata