Manuscript Detail

PDF
PDF

GKS 2845 4to

Sögubók ; Iceland, 1440-1460

Language of Text
Icelandic

Contents

1 (1r-13r)
Bandamanna saga
Incipit

[Ó]feigur hét maður …

Explicit

… og þeir Miðfirðingar og lýkur hér sögunni.

2 (13r-19v)
Norna-Gests þáttur
Incipit

[S]vo er sagt að á einum tíma þá er Ólafur kóngur …

Explicit

… um lífdaga hans sem hann sagði.

Final Rubric

Og lýk þar frá Norna-Gesti að segja.

3 (19v-26r)
Orms þáttur Stórólfssonar
Rubric

Frá Ormi Stór[ólfs]

Incipit

[H]ængur hét maður …

Explicit

… og hélt vel trú sína.

Bibliography
Final Rubric

Lýkur þar þætti Orms Stórólfssonar.

4 (26r-32r)
Rauðúlfs þáttur
Incipit

Úlfur hét maður og var kallaður Rauðúlfur …

Explicit

… og hafði eigi færri skip en xii hundruð.

Note

Textinn er prentaður í  Heimskringlu III 1991 , en eftir öðru handriti.

Text Class
5 (32r-39v)
Hálfs saga og Hálfsrekka
Incipit

Alrekur hét kóngur er bjó á Alreksstöpum …

Explicit

…Þyri hét dóttir hans og er þaðan mikil ætt komin.

6 (39v-54v)
Göngu-Hrólfs saga
Incipit

Svo byrja eg frásögn …

Explicit

… Hreggviður hét son þeirra og var miki[ll] …

Note

Óheil. Eyða á milli bl. 52 og 53 hefst, miðað við  Fornaldar sögur Nordrlanda III 1830 , á bls. 282, línu 27, og endar á bls. 353, í línu 18. Vantar einnig aftan af. Textinn endar, miðað við  Fornaldar sögur Nordrlanda III 1830 , á bls. 362, línu 22.

Handritiið er notað neðanmáls í lesbrigðaskrá í  Fornaldar sögum Nordrlanda III 1830:237-364 .

7 (55r-59r)
Yngvars saga víðförla
Explicit

… en klaka af frændum sínum hinum fyrrum og lýkur því sögunni.

Note

Óheil. Vantar framan af. Textinn byrjar, miðað við  STUAGNL XXXIX 1912 , á bls. 27, línu 8. Einnig er eyða á milli bl. 57 og 58. Hún hefst, miðað við útgáfuna, á bls. 40, í línu 11, og endar á bls. 43, í línu 18.

Notuð neðanmáls í lesbrigðaskrá í  STUAGNL XXXIX 1912 og Antiquités Russes II 1852:141-169 .

8 (59v-61v)
Eiríks saga víðförla
Incipit

Þrándur h[ét] kóngur er réð fyrir Þrándheimi …

Explicit

… og vegsami guð að eilífu amen.

Note

Óheil. Eyða á milli bl. 59 og 60 hefst, miðað við  Editiones Arnamagnæanæ B 29, 1983 , á bls. 18, línu 36, og endar á bls. 70, línu 190.

Notuð neðanmáls í lesbrigðaskrá í  Fornaldar sögum Nordrlanda III 1830:661-674 og Editiones Arnamagnæanæ B 29 1983. .

Text Class
9 (61v-73v)
Hervarar saga og Heiðreks
Incipit

Sigurlami hét kóngur …

Explicit

… býð eg þér frændi til heilla sátta mikið ríki og ærið fé xii c [vo]pna.

Note

Óheil. Eyða á milli bl. 65 og 66 hefst, miðað við  STUAGNL XLVIII1924 , á bls. 32, línu 11, og endar á bls. 34, í línu 1. Vantar einnig aftan af. Textinn endar, miðað við  STUAGNL XLVIII 1924 , á bls. 88, línu 23.

Physical Description

Support
Skinn.
No. of leaves
73 blöð (173-184 null x 128-137 null). Blöð 5, 7, 23, 61 og 63 óregluleg að lögun.
Foliation

  • Blaðmerking með bleki 1?-70 (1r-70r), á efri spássíu, á tíu blaða fresti, en einnig eru blöð 43, 51-54 og 73 blaðmerkt.
  • Blýantsblaðmerking 1-73 (1r-73r), á neðri spássíu, óskýr og ekki sjáanleg á stöku stað, t.d. 60-65.

Collation

Níu kver.

  • Kver I: 8 blöð, 4 tvinn.
  • Kver II: 8 blöð, 4 tvinn.
  • Kver III: 8 blöð, 4 tvinn.
  • Kver IV: 8 blöð, 4 tvinn.
  • Kver V: 10 blöð, 5 tvinn.
  • Kver VI: 10 blöð, 5 tvinn.
  • 2 blöð (tvinn).
  • Kver VII: 5 blöð, 2 tvinn og stakt blað.
  • Kver VIII: 6 blöð, 3 tvinn.
  • Kver IX: 8 blöð, 4 tvinn.

Layout

  • Eindálka.
  • Leturflötur er 125-135 null x 108-116 null
  • Línufjöldi er 21-30.
  • Gatað fyrir línum og leturfleti.
  • Eyður fyrir upphafsstafi (þar sem ekki er að sjá leifar af slíkum) á nokkrum stöðum, t.d. 2r og 13r.

Condition

  • Vantar í handritið milli blaða 52 og 53, 54 og 55, 57 og 58, 59 og 60, 65 og 66 og aftan við 73. Jón Helgason telur að allt að 39 blöð vanti í handritið ( 1955:vii-viii. ).
  • Efsta línan er skert á bl. 47 og 48.
  • Texti máður á bl. 53r, en það var áður límt við fremra spjald, þar sem sjá má leifar blaðsins. Blaðið var líklega ekki losað fyrr en eftir að hdr. kom til Kaupmannahafnar, en var ekki sett á sinn stað, ásamt bl. 54, fyrr en löngu síðar (sjá nánar um þetta í  Jón Helgason 1955:ix ).
  • Ystu síður í kverum stundum máðar, sem bendir til að handritið hafi gengið óbundið milli manna í kverum ( Jón Helgason 1955:ix ).
  • Bl. 43 hefur verið rifið og ytri hluti þess fjarlægður.
  • Upprunaleg göt og rifur: 1, 2, 6, 20, 23, 26, 37, 56 og 60.
  • Yngri göt og rifur, sem sumstaðar skerða texta: 1, 17, 53 og 67.
  • Neðri spássía skorin af bl. 44.
  • Á bl. 13, 19 og 61 hefur flipi verið skorinn í blaðið neðst, og honum brugðið í gegnum gat á neðri spássíu, þannig að hann þjónar sem bókamerki, til að vísa á upphöf sagna.
  • Rifa saumuð saman á bl. 20.

Script
Tvær hendur (Jón Helgason 1955:viii).

I. 1r-32r:5 og 55r-73v: Óþekktur skrifari, textaskrift.

II. 32r:6-54v: Óþekktur skrifari, textaskrift.

Decoration

Rauðir upphafsstafir, eða leifar af slíkum, sumir pennaflúraðir með bleki (1-3 inndregnar línur á hæð, 5 línur á bl. 26), í þeim hluta handritsins sem hönd I hefur skrifað.

Pennaflúraðir upphafsstafir, dregnir með bleki (1-3 inndregnar línur á hæð), í þeim hluta handritsins sem hönd II hefur skrifað.

Rauðritaðar fyrirsagnir, eða leifar af slíkum, í þeim hluta handritsins sem skrifari I, hefur skrifað.

Ýmiss konar spássíuteikningar á bl. 14r (dýr), 17r (efri hluti mannveru og laufskreyti), 18r (mannshöfuð?), 25r (höfuð?), 26v (laufskreyti), 29r (dýr), 31r (dreki, litaður rauður), 59v (skrautstafir: GS?), 64r (höfuð, máð).

Additions

  • Spássíugreinar (sjá nánar í  Jón Helgason 1955:xiii-xiv ):
  • Bl. 5v og 13v (og víðar): Viðbætur með hendi skrifara.
  • Bl. 31r, upphafið á sálmi sem birtist fyrst í sálmabók Guðbrands 1589 (sjá Páll E. Ólason 1924:78): Einum guði sé eilíft lof.
  • Bl. 53r: Fragmenta Islandica. Skrifað eftir að handritið barst til Hafnar, en áður en blaðið var sett á núverandi stað ( Jón Helgason 1955:ix ).
  • Bl. 35v, 41v, 48r og 59r: Mannanöfn og klausa frá eiganda (sjá feril).
  • Bl. 16v: Uppskrift á illlæsilegum texta efst af 17r, með 17. aldar hendi.
  • Bl. 3v, 63v og 73v: Uppskriftir á einstökum orðum og setningum úr textanum.
  • Bl. 63v og 64r-v, 65r-v, 73r-v: Bendistafir (v), til að benda á vísu í texta.
  • Bl. 70v-72r: Vísur í texta númeraðar með rómverskum tölum.
  • Bl. 6r, 9v, 10r, 32v, 37v, 38v (og víðar): Klausur ýmislegs efnis og pennaprufur.
  • Yngstu viðbæturnar eru titlar sagnanna en skv. Jóni Sigurðssyni voru þeir skrifaðir af Jóni Eiríkssyni bókaverði á Det kongelige bibliotek (1781-1787).
  • Bl. 2v og 72v: Stimpill frá Det kongelige bibliotek.

Binding

  • Bundið eftir að tapaðist úr handritinu ( Jón Helgason 1955:ix ) (192 mm x 129 mm x 58 mm). Kver saumuð á þrjá skorna leðurþvengi sem dregnir eru í tréspjöld um ídragsgöt í kjalkantinum, og niður um festigöt á spjöldunum. Endar þvengjanna festir með trénöglum. Festinaglar einnig reknir niður í þvengina á spjöldunum, miðja vegu milli ídragsgatsins og festigatsins. Upphaflega hefur handritinu verið lokað með álsútaðri leðurreim, litaðri, sem fest er við neðra spjaldið með tveimur trénöglum. Síðar hefur reimin rofnað rétt við spjaldið. Á fremra spjaldi er lykkjumóttak úr álsútuðu leðri, þar sem leðurreiminni hefur verið smeygt undir til að loka handritinu (sbr. Hersteinn Brynjúlfsson, sjá mynd í  Manuscripta Islandica 1955 ).
  • Á fremra spjaldi eru leifar af bl. 53, sem eitt sinn var límt við spjaldið. Bl. 53 og 54, sem eru tvinn, stóðu því áður fremst í handritinu.
  • Á aftara spjald að utanverðu hefur einhver skorið út örlítið munstur.
  • Eldri þvengir, þræðir og naglar úr bandinu fylgja í plastumslagi í öskju með handritinu.

History

Origin

Provenance

  • Ekkert er vitað með vissu um feril handritsins fyrr en Þormóður Torfason keypti það á Íslandi fyrir konung 1662 og flutti til Hafnar í Det kongelige bibliotek. Á árunum 1682-1704 hafði Þormóður það að láni á Stangarlandi og gerði Ásgeir Jónsson þá afrit af hlutum þess. Um hugsanlegan feril handritsins, áður en það komst í eigu konungs, hefur margt verið skrifað, en Jón Helgason telur að Þormóður hafi fengið það á Hólum ( Jón Helgason 1955:xiv-xv, xvii. ).
  • Á spássíum koma fyrir nokkur mannanöfn: Eyjólfur Jónsson, en hann segist eiga þessa skitna skræðu (35v), Nikulás Einarsson (e.t.v. frá Reykjahlíð) (41v), Kolbeinn (48r), Bjarni Jónsson (48r), Þorleifur? (48r) og Guðríður Benediktsdóttir (59r).

Acquisition

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 15. febrúar 1985.

Additional

Record History

Custodial History

Viðgert.

Surrogates

  • Svart-hvítar ljósmyndir af bl. 32r-39v (Hálfs sögu og Hálfsrekka) á Stofnun Árna Magnússonar, sem keypti þær af Arne Mann Nielsen October 22, 1971.
  • Ljósprent í  Manuscripta Islandica II 1955 .

Bibliography

Author: Loth, Agnete
Title: Om nogle af Ásgeir Jónssons håndskrifter,
Scope: p. 207-212
Title: , Membrana Regia Deperdita
Editor: Loth, Agnete
Scope: 5
Title: Antiquités Russes
Editor: Rafn, C. C.
Author: Magerøy, Hallvard
Title: , Studiar i Bandamanna saga: Kring gjerd-problemet
Scope: XVIII
Author: Slay, Desmond
Title: , The manuscripts of Hrólfs saga kraka
Scope: XXIV
Author: Louis-Jensen, Jonna
Title: , Kongesagastudier: Kompilationen Hulda-Hrokkinskinna
Scope: XXXII
Author: Jørgensen, Jon Gunnar
Title: , The lost vellum Kringla
Scope: XLV
Title: , Harðar saga. Bárðar saga. Þorskfirðinga saga. Flóamanna saga. [...et al.]
Editor: Bjarni Vilhjálmsson, Þórhallur Vilmundarson
Scope: 13
Title: Fornaldar sögur Norðrlanda II.
Editor: Rafn, C. C.
Title: Fornaldar sögur Norðrlanda I.
Editor: Rafn, C. C.
Title: Fornaldar sögur Norðrlanda III.
Editor: Rafn, C. C.
Author: Seip, Didrik Arup
Title: Palæografi. B. Norge og Island, Nordisk kultur
Scope: 28:B
Title: Eiríks saga víðfǫrla,
Editor: Jensen, Helle
Scope: XXIX
Title: Fornaldar sögur Nordrlanda: Eptir gömlum handritum
Editor: Rafn, Carl Christian
Title: , Bandamannasaga med Oddsþáttr. Ölkofra þáttr
Editor: Finnur Jónsson
Scope: 57
Title: Bandamanna saga,
Editor: Mageröy, Hallvard
Scope: 67
Author: Helgi Guðmundsson
Title: Gripla, Hreytispeldi
Scope: 3
Title: Eiríks saga víðförla,
Editor: Jensen, Helle
Scope: 29
Author: Hermann Pálsson
Title: Gripla, Brands þáttur örva
Scope: 7
Author: Seelow, Hubert
Title: Páll Ketilssons manuskript der Hálfs saga,
Scope: p. 254-259
Title: Hálfs saga ok Hálfsrekka,
Editor: Seelow, Hubert
Scope: 20
Title: Harðar saga
Editor: Bjarni Vilhjálmsson, Þórhallur Vilmundarson
Scope: XIII
Title: Grettis saga Ásmundssonar,
Editor: Guðni Jónsson
Scope: VII
Author: Halldór Hermannsson
Title: Islandica, Icelandic Manuscripts
Scope: XIX
Author: Jørgensen, Jon Gunnar
Title: Collegium medievale, Om verdien av sagaavskrifter fra 1600-tallet
Scope: 11
Author: Louis-Jensen, Jonna
Title: To håndskrifter fra det nordvestlige Island,
Scope: p. 219-253
Author: Jón Helgason
Title: Til Yngvars sagas overlevering,
Scope: p. 176-178
Author: Jón Helgason
Title: Småstykker 1-10,
Scope: p. 350-361
Author: Kapitan, Katarzyna Anna
Title: Dating of AM 162 B a fol, a fragment of Brennu-Njáls saga, Opuscula XVI
Scope: p. 217-243
Author: Kolbrún Haraldsdóttir
Title: Gripla, Eiríks saga víðförla í miðaldahandritum
Scope: 30
Author: Chesnutt, Michael
Title: , Egils saga Skallagrímssonar. Bind III. C- redaktionen
Scope: 21
Title: Hálfs saga ok Hálfsrekka,
Editor: Seelow, Hubert
Scope: XX
Title: Heiðreks saga: Hervarar saga ok Heiðreks konungs, STUAGNL
Editor: Jón Helgason
Scope: XLVIII
Title: STUAGNL, Bandamanna saga med Oddsþáttr, Ǫlkofra þáttr
Editor: Finnur Jónsson
Scope: LVII
Title: Bandamanna saga, STUAGNL
Editor: Magerøy, Hallvard
Scope: LXVII
Author: Stefán Karlsson
Title: Þorp, Gripla
Scope: 3
Author: Sverrir Tómasson
Title: Skírnir, Bandamanna saga og áheyrendur á 14. og 15. öld
Scope: 151
Author: Sverrir Tómasson
Title: Er nýja textafræðin ný? Þankar um gamla fræðigrein, Gripla
Scope: 13
Metadata
×

Metadata